تصادف رانندگی و به زبان فارسی دری «حادثه ترافیکی» به حادثهٔ ترافیک خیابانی یا جادهای میگویند که در آن دست کم یک وسیلهٔ نقلیهٔ خیابانی با یک وسیلهٔ نقلیهٔ دیگر، یا با یک کاربر (استفادهکننده) راه دیگر، یا یک جسم ثابت در کنار جاده، ویا با خودرو دیگر که معمولاً آسیب مالی یا جانی در پی دارد، برخورد کرده باشد. تصادفات یکی از عوامل اصلی مرگ در کشورهای جهان میباشد.
تاریخچه
نخستین تصادف رانندگی منجر به مرگ در ایران در سال ۱۳۰۵ میان یک اتومبیل و درشکهٔ حامل درویش خان نوازنده مشهور تار در خیابان سپه تهران اتفاق افتاد. در دنیا نخستین انسانی که در یک حادثه رانندگی جان خود را از دست داد، یک خانم انگلیسی بود. بریجیت درسکول ۴۴ساله اولین کسی در دنیا است که در یک سانحه رانندگی جان خود را از دست دادهاست. وی روز هفدهم آگوست سال ۱۸۹۶ در میدان کریستال پالاس لندن بر اثر تصادف فوت کرد.همشهری آن لاین
عوامل مؤثر
عواملی چون نوشیدنی الکلی مصرف داروهای خوابآور دخانیات و خواب آلود بودن خوردن و آشامیدن در حین رانندگی همینطور دید چشم میتوانند همیشه مشکل ساز باشند. تصادفهای رانندگی همواره میتواند علتهای گوناگون دیگری چون خرابی سیستم ترمز، فرسوده بودن ماشین، کم نور بودن چراغها و.. داشته باشند. گاهی هم عوامل محیطی مثل آب و هوا یا خرابی جاده زمینه ساز حادثه میشود؛ ولی در بسیاری از زمینهها همواره اشتباههای انسانی از نخستین علل تصادفات بشمار میآیند.
حالات مختلف تصادف
تصادف دو خودرو سه حالت دارد:
تصادف از عقب (برخورد جلوی ماشین به سپر عقب ماشین دیگر)
تصادف از بغل
تصادف از روبرو (شاخ به شاخ شدن)
عادات رانندگان
عادات متعددی در رانندگان برافزایش تصادفات در ایران مؤثر است:
۱- رانندگی با چراغ خاموش در شب
۲- صحبت و توجه به همراه در حین رانندگی
۳- خوردن و نوشیدن در رانندگی
۴- عدم رعایت فاصله ایمنی و توجه نکردن به سرعت
۵- حرکات نمایشی در حین رانندگی
۶- بیتوجهی به علائم راهنمایی رانندگی
۷- صحبت با تلفن همراه در حین رانندگی
۸- وجود نقص فنی در خودرو و بیتوجهی به آن
۹- جربحث در داخل خودرو
۱۰- خوردن شربت یا قرصهای مسکن و خوابآور.
سرعت
تعریف سرعت
راندن خودرو بدون توجه به سرعت مجازکه اصطلاحاً سرعت گفته میشود. لازم به توضیح است که سرعت زیاد یا کمتر از حد مجاز باعث ایجاد مشکل در رانندگی میشود.
سرعت زیاد ویا کمتر از حد مجاز از عوامل مؤثر در تصادفات میباشد به عنوان مثال:
سرعت زیاد نزدیک به پیچ، سرعت زیاد برای سبقت گرفتن، سرعت زیاد و ترکیدن لاستیک، سرعت زیاد و نقص فنی (عدم گرفتن ترمز)، سرعت کمتر از حداقل سرعت در اتوبانها و بزرگراهها.
خطای دید
یکی دیگر از عوامل تصادفات رانندگی خطای دید است. عدهای از افرادی که دارای گواهینامه با عینک هستند زمان رانندگی از عینک استفاده نمیکنند و این مسئله در دید آنان خطا ایجاد میکندو باعث بروز تصادف میشود. خواب آلوده بودن راننده و مصرف داروهای مسکن هم با عث خطا در دید وی خواهد شد.
تأخیر درک
رانندگی با حالت خستگی و در مدت طولانی زمان عکس العمل راننده را افزایش میدهد و بویژه با رانندگی طولانی استثنایی. نوشیدن مشروبات الکلی و مصرف مواد افیونی هم درک راننده را پائین خواهد آورد.
طراحی جاده
یکی از عواملی که باعث تصادف میشود جاده است. چنانچه جادهها با اصول مهندسی ساخته نشوند تصادف در جاده بیشتر میشود. در طراحی جاده مهندسین به شیب جاده و پیچهای جادهها توجه زیادی دارند.
طراحی خودرو
طراحی روشی است قانونمند جهت رفع نیاز جامعه. رؤیای طراح نظم بخشیدن به یک حرکت نتیجه بخش است. در طراحی خودرو طراح سعی دارد که با توجه به نیاز جامعه با بررسی کلیه امکانات موجود طرح خود را به نتیجه برساند. در بخش طراحی خودرو، طراح باید وضعیت فرهنگی، اقتصادی جامعه خود را در نظر داشته باشد. وضعیت راهها و جادهها و بزرگراههای هر کشوری متفاوت است؛ و باتوجه به این شرایط طرح خود را پیاده میکند. چنانچه این مسئله رعایت نشود، باعث حوادث ناگواری خواهد شد.
تعمیرات خودرو
چنانچه خودرو نقص فنی داشته باشد احتمال بروز تصادف بسیار زیاد میشود. تعمیرات خودرو بمنظور بازدیدهای فنی قبل از استفاده از آن است. چنانچه مشکلی در آن دیده شود قبل از استفاده از آن، نواقص برطرف گردد.
آمار تصادفات
سالانه ۸۰۰ هزار تصادف در ایران روی میدهد که از حیث آمار مرگبارترین حوادث جادهای، ایران رتبه اول را در جهان دارد.[۲] رعایت قوانین و مقررات رانندگی که اصطلاحاً فرهنگ رانندگی گفته میشود، باعث کاهش آمار تصادفات است.
به گفته رئیس سازمان راهداری و حمل ونقل جادهای سهم تصادفات راکبین موتورسیکلت در راههای کشور به ۱۸٫۵ درصداست. بر پایه آمار سالانه ۱۹ هزار نفر در حوادث رانندگی در راههای کشور جان خود را از دست می هند و بیش از ۳۰۰ هزار نفر مصدوم میشوند.
آمار خودروهای پرتصادف
هوو
یکی از خودروهای پرتصادف خودرو سنگین هوو ساخت چین و مونتاژ ایران خودرو است.
روند آماری
سه عامل مهم در تصادفات مؤثر است:
انسان
جاده
خودرو
با ایجاد مشکل در هرکدام از این عوامل آمار تصادفات زیاد شده و با رفع مشکل آمار تصادفات کاهش پیدا میکند. در سالهای اخیر با آموزش و بهتر شدن جادهها و رفع نواقص خودروها آمار تصادفات بخوبی کاهش پیدا کردهاست.
حوادث متداول
بیشتر تصادفات رانندگی در نتیجه بی دقتی و بیتوجهی و سهل انگاری راننده صورت میگیرد که ضایعات جبران ناپذیری به وجود میآورد.
تعداد زیادی از تصادفات ناشی از انحراف به چپ و انحراف به راست خودروهاست؛ و رانندگان این نوع خودرو بدون توجه به اینکه ممکن است خودروی از جهت راست و چپ میآید به یکباره بدون زدن چراغ راهنما فرمان را میچرخانند.
هزینههای اقتصادی
ضررهای ناشی از تصادفات رقم بسیار زیادی را تشکیل میدهد. در هر تصادف ویا حادثه جدا از ضررهای روحی ضررهای مالی چون هزینههای بیمارستانی و هزینههای کفن و دفن ودیه و در مورد خودرو هزینههای صافکاری، رنگ و تعمیرات به راننده یا خانواده وی تحمیل میشود. در سال این ارقام مبالغ زیادی خواهد بود. براورد مالی مجلس ایران در سال ۱۳۹۵ گویای این است که تصادفات رانندگی خسارتی معادل ۷ درصد تولید ناخالص داخلی در ایران به بار میآورد.
آثار حقوقی
آثار حقوقی تصادفات یعنی جبران ضرر و زیانهای ناشی از تصادفات. این ضررها میتواند مادی باشد یا معنوی. ضررهای مادی یعنی جبران هزینههای ناشی از تصادف خودرو یا هزینههای بیمارستانی است. ضررهای معنوی یعنی بازداشت راننده و زندانی شدن ایشان که از نظر روحی لطمه هائی به خود راننده و خانوادهاش میرساند.
منبع: ویکی پدیا